Proxy, veri sızıntılarından, kimlik sahtekarlıklarından, reklam dolandırıcılıklarından ve bunun gibi farklı olumsuz sonuçlar doğuracak etkenlerden korunmak amacı ile uzun zamandır kullanılır. Özellikle ülkemizde 2008 yılından sonra sıkça adı duyulan Proxy, girişi engellenen internet sitelerine giriş yapma amacı ile de tercih edilir. Proxy kullanıcıları bireyler veya ticari işletmeler olabilir.
Bilindiği gibi internete bağlanan her bilgisayarın ya da cihazın atanmış bir internet protokolü (IP) adresi vardır. Bu IP adresleri ISS’ler tarafından atanır ve çevrim içi olarak diğer kaynaklar ile iletişim söz konusu olduğunda IP adresleri zorunluluk haline gelir. Bu yazıda “Proxy nedir ve neden kullanılır?”, “Proxy ayarları nasıl yapılır?” gibi merak ettiğiniz sorulara dair cevapları bulabilirsiniz.
Proxy Nedir?
Her çevrim içi olduğunuzda, web sitenizin geçmişi ISS’niz veya ziyaret ettiğiniz web sitesi tarafından izlenir. IP adresleri davranışınızı çevrimiçi saptamaya yardımcı olur. Dahası IP adresi internet sitesinin konumunu, hatta ev adresinizin belirlenebilmesini sağlama yeteneğine sahiptir. Kişisel veriler, para birimleri kadar değerlidir. Bu yüzden Proxy sunucusu olarak bilinen Proxy sayesinde çevrim içi izlenmeden kurtulabilme imkanı oluşur.
Proxy nedir sorusunu soranlar için basit şekilde açıklamak gerekirse Proxy, sizinle internet arasında bir nevi aracı görevi görür. Bir Proxy sunucusu kullanırken, isteğiniz önce Proxy sunucusunda (IP adresinizi değiştirir) çalışır ve daha sonra web sitesine bağlanır. Proxy’nin kendi IP adresi vardır, bu nedenle internet istekleriniz bir Proxy sunucusu aracılığıyla işlendiğinde, web isteğini sizin adınıza işler.
Proxy sunucusu web sunucularından yanıt toplarken, gerçek IP adresiniz açığa çıkmadığı için gelişmiş gizlilik düzeyleri sağlayarak size aktarır. Örneğin, internet sitesine erişebilmek için açtığınız tarayıcınız işlemci olarak görev alabilir. Erişmeyi amaçladığınız web sitesi, sunucu görevi üstlenir. Proxy sunucuları, arada konumlanarak tarayıcınızdan gelen talebi onaylar ve internet sitesine bağlanma talebinizi uzaktaki sunucuya iletir.
Proxy Neden Kullanılır?
Proxy’nin en sık kullanılma nedenlerinin başında yasaklı sitelere giriş sağlaması gelir. Ancak Proxy yalnızca yasaklı sitelere erişim amacıyla kullanılan bir araç değildir. Proxy’nin diğer bir kullanım amacı ise güvenli ve hızlı bağlantı olanağı sunmasıdır. Ana internet sunucusunun yetersiz olduğu zamanlarda daha güvenli ve hızlı bir bağlantıya sahip olmak amacıyla şirketler tarafından oldukça yaygın bir şekilde kullanılır.
Web’de anonim olarak gezintiye çıkmak istiyorsanız, Proxy’ler size evinizin IP adresini dünyanın geri kalanından gizlemek için aracı olurlar. Proxy siteleri aracılığı ile internete bağlandığınız zaman, makinenizin ev IP adresi gösterilmez, bunun yerine Proxy sunucusunun IP’si gösterilir. Bu, doğrudan internete bağlanıyorsanız daha fazla gizlilik sağlar.
Özetlemek gerekirse Proxy’i internet sağlayıcınız tarafından engellenen bir siteye erişmek için, IP adresinizi gizlemek için ve daha hızlı ve güçlü bir bağlantı sağlamak amacıyla kullanabilirsiniz. Bu amaçlar doğrultusunda Proxy VPN birbirine benzetilir. VPN uygulaması ile Proxy arasındaki temel fark VPN tüm ağı gizlerken Proxy sadece kuracağınız bağlantıyı gizler.
Proxy Özellikleri Nelerdir?
Proxy list ayarları genel olarak internet üzerinden bireysel olarak yapılır. Hem bireyler hem de kurumlar tarafından Proxy kodları hazırlanarak internetten erişime açılır. Proxy kullanımı kesinlikle bir suç ifade etmez. Kullanım amacı yalnızca yasaklı sitelere erişim olmadığından herkes tarafından kullanılabilir. Bu nedenle Proxy kullanmaktan çekinecek bir durum ortada yoktur.
Proxy birçok özelliğe sahip olması ile oldukça kullanışlı bir görünüme sahiptir. Kullanışlı özelliklerini sıralamak gerekirse Proxy, dahili sistem güvenliği sağlar, kaynaklara erişim hızını arttırır, internet kullanımına uygun bağlantıların gerçekleştiğinden emin olmanızı sağlar, Virüs ve diğer zararlı yazılımları engeller, kolayca bölgesel yönlendirmeler yapar ve özel güvenlik kontrolü uygulamalarını düzenler.
Proxy Türleri Nelerdir?
Kullanım amaçları ve fonksiyonlarına göre birbirinden farklı özelliklere sahip Proxy türleri değişiklik gösterir. En çok kullanılan türlerden bazıları aşağıdaki gibidir;
- Transparent (Saydam) Proxy site sunucuları, en sık kullanılan ve ücretsiz olan sunucular bu tür içerisinde yer alır. IP adresini gizlememesi dezavantaj olarak görülür. Ziyaret etiğiniz web siteleri hem kendi IP’nizi hem de Proxy sunucusunun IP’sini görebilir.
- Anonim Proxy sunucularının saydamdan farkı IP adreslerini gizlemesidir. Hız olarak da gayet tatmin edicidir. Ücretli, ücretsiz ve kotalı seçenekleri ile farklı türlerden oluşur. Anonim Proxy ile Proxy kullandığınız tespit edilebilir.
- Elit Proxy sunucuları, tüm çeşitler arasında en özel Proxy olma özelliğini taşır. Hiçbir şekilde Proxy ile giriş yaptığınız tespit edilemez. Web trafiğinizi şifrelerken aynı zamanda IP adresinizi de tamamen gizler. En hızlı olma özelliğine sahip olması büyük avantaj sağlar.
- Http Proxy sunucuları, kullanım amaçları bakımından daha hızlı internet hizmeti ve IP gizleme aracı olarak kullanılır. Yalnızca web sitelerine giriş yapmak için kullanılır. Erişimin yasak olduğu sitelere giriş için en çok tercih edilen Proxy sunucusu olma özelliği taşır.
- Socks Proxy sunucusu, genellikle dosya yükleme veya indirme, içerik akışı sağlama, video indirme gibi işlemler için kullanılır. Yoğun trafik gerektiren ağ görevleri için tercih edilir. Diğer http sunucusuna göre daha yavaş işler. Kullanıcılar tarafından iletişim trafiği için tavsiye edilmez.
Chorme Proxy Ayarları
Proxy Chrome kullananlar için oldukça kolay bir şekilde ayarlanabilir. Yapılması gerekenler gayet basittir. İlk olarak Google Chrome tarayıcınızda sağ üst köşede yer alan üst üste üç noktaya tıklayın. Açılan küçük pencerede “ayarlar” seçmesini açın. Açılan sayfada sol tarafta bulunan “gelişmiş seçenekler” penceresinden “sistem” seçeneğine giriş yapın.
Bu işlemlerin ardından yazan “Bilgisayarınızda Proxy ayarlarını açın” sekmesine tıklayarak internet özellikleri bölümünde sağ altta bulunan yerel ağ ayarlarına tıklayın. “Yerel ayınızı Proxy sunucusu olarak kullanın” ifadesine uyduğunuz takdirde adres kısmına Proxy adresini yazmanız yeterli olur. Artık Google Chrome için Proxy ayarlarınız kullanıma hazır.
Yandex Proxy Ayarları
Yandex server için de Proxy ayarları yapmak oldukça kolaydır. Yandex Browser’ın sağ üst köşesinde bulunan yukarıdan aşağıya üç çizgiye tıklayın, açılan pencerede ayarlar menüsünden “sistem” sekmesine giriş yapın. Karşınıza “Proxy sunucusu ayarları” çıkacaktır. Ardında Chrome için uygulanan adımları yinelediğiniz takdirde ayarlarınız hazır hâle gelir.
Opera Proxy Ayarları
Opera tarayıcısı son sürümünde sınırsız VPN hizmeti sunar. Sol üst köşesindeki VPN yazan sekmeyi mavi tıklayarak mavi rengini açtığınız takdirde VPN hizmeti açık hale gelir. Bu hizmet ile birlikte limitsiz ve ücretsiz VPN hizmetinden yararlanabilirsiniz. Ancak gene de Proxy sunucusu kullanmayı tercih ederseniz ayarlarını yapabilmeniz mümkündür.
Opera tarayıcınızdan sol üst köşede yer alan Opera simgesine tıklayınız. Ardından açılan pencereden “ayarlar” sekmesini seçiniz. Kısa yol olarak açılan ayarlar penceresindeki kutucuğa “Proxy” yazarak arama yaptırabilirsiniz. Çıkan sonuçların arasından “Proxy ayarlarını aç” sekmesine tıklayınız. Ardından açılan ağ pencerenizden “yerel ağ ayarları” sekmesini seçiniz.
Açılan “Yerel Ağ LAN Ayarları” penceresinde yerel ağınız için bir Proxy sunucu kullanın kısmında herhangi bir seçim var ise iptal edin. En son açılan pencerede “ayarları otomatik olarak algıla” seçeneğini seçin ve tamam tuşuna tıklayın. Böylece Opera Proxy ayarlarınız yapılmış bir şekilde hazır hâle gelir.
